"Rug Pull" กลโกงโลกคริปโตที่นักลงทุนควรรู้ และวิธีป้องกันเบื้องต้น
หนึ่งในศัพท์ที่ทุกคนต้องรู้…แต่ทุกคนไม่อยากให้เกิดกับตัวเองอย่างแน่นอนกับการ “Rug Pull” ศัพท์ของวงการคริปโตที่เป็นฝันร้ายของนักลงทุน แปลตรงตัวว่า “การดึงพรม” เปรียบเทียบเหตุการณ์ที่นักลงทุน “ล้ม” หลังถูกดึงพรมจากใต้ฝ่าเท้าที่ยืนอยู่ และในอีกหนึ่งความหมายก็คือ “เจ้าของโปรเจกต์เทขายเหรียญที่เราลงทุน และได้ปิดแพลตฟอร์มหนี” ซึ่งเหตุการณ์ลักษณะนี้ได้เกิดขึ้นในปี 2021 เยอะมาก ๆ โดยเฉพาะในหมู่ของนักเล่น GameFi
Rug Pull เกิดขึ้นได้อย่างไร?
เริ่มต้นจากการที่เจ้าของโปรเจกต์สร้างเหรียญขึ้นมาเหรียญหนึ่ง จากนั้นก็นำไปโฆษณาใหญ่โตจนนักลงทุนเกิดความเชื่อใจ ซึ่งส่วนใหญ่ก็จะมีการวาง Roadmap ที่สวยหรูขึ้นมาว่า “โปรเจกต์นี้จะอยู่ไปอีกกี่ปี” บางโปรเจกต์ยังมีพาร์ตเนอร์ที่สร้างความน่าเชื่อถือยิ่งขึ้นไปอีก และเมื่อเหรียญเข้าไปลิสต์ใน Exchange ทางผู้สร้างเหรียญก็เพียงปั่นให้เหรียญ “ราคาขึ้น” จนคนแห่กันซื้อตาม จากนั้นก็ “เทขาย” เหรียญที่ได้ถือเอาไว้จำนวนมาก (หรือทั้งหมด) จนทำให้ราคาเหรียญตกลงอย่างรวดเร็ว หลังจากนั้นทางผู้สร้างก็จะปิดเว็บไซต์ หรือปิดการถอนเหรียญ และทิ้งโปรเจกต์ไปในที่สุด
จะรู้ได้ยังไงว่าโปรเจกต์ไหนจะ “Rug Pull”
เราไม่สามารถทำนายล่วงหน้าได้เลยว่าโปรเจกต์ไหนที่จะทำการ Rug Pull แต่เราสามารถตรวจสอบเบื้องต้นถึงความน่าเชื่อถือของ Dev หรือ ผู้สร้างโปรเจกต์ได้ เช่น
- ตรวจสอบประวัติ ดูว่าผู้สร้าง หรือ ผู้พัฒนาเหรียญเป็นใคร เปิดเผยหน้าตาให้ดูไหม ถ้าเป็นบุคคล องค์กรที่ไม่คุ้นเคย หรือ นำรูปตัวการ์ตูนขึ้นแทนหน้าของตัวเอง ก็สามารถตั้งข้อสังเกตไว้ก่อนเลยว่าโปรเจกต์นี้มีสิทธิ์ Rug Pull
- พาร์ตเนอร์มีตัวตนไหม ในโปรเจกต์ต่าง ๆ จะมีการนำ Logo ของพาร์ตเนอร์มาติดไว้ในส่วน “หน้าพาร์ตเนอร์” เพื่อสร้างความน่าเชื่อถือให้กับโปรเจกต์ของตัวเอง เราควรเข้าไปเช็กว่าพาร์ตเนอร์ที่นำ Logo มาติดนั้นมีตัวตน และมีชื่อเสียงมากน้อยขนาดไหน เพราะโปรเจกต์ที่ Rug Pull มักจะใช้ Logo พาร์ตเนอร์ปลอม ๆ มาสวมรอย
- เหรียญถูกถือไว้โดยกระเป๋าใดกระเป๋าหนึ่งมากเกิน 5% ผู้พัฒนาจะหลอกว่าตนได้ล็อกเหรียญไว้แล้ว แต่ส่วนใหญ่จะมีกระเป๋าสำรองที่ไม่สามารถตรวจสอบได้ว่าเป็นของใคร และกระเป๋านี้จะถือเหรียญไว้ค่อนข้างเยอะ คาดการณ์ไว้เลยว่ามีสิทธิ์ Rug Pull แน่นอน
สุดท้ายนี้แม้ว่าการ Rug Pull จะเข้าข่ายผิดกฎหมาย แต่การที่จะติดตามผู้กระทำผิดมาลงโทษเป็นสิ่งที่เป็นไปได้ยากมาก และต้องใช้เวลาในการดำเนินการที่ค่อนข้างนาน ส่วนใหญ่จะเป็นผู้ที่ได้ลงทุนในเหรียญนั้นรวมเงินกันเป็นค่าหัวเพื่อตามล่าหาตัวคน Rug Pull ซะมากกว่า นั่นเพราะส่วนหนึ่งมาจากกฎหมายในหลาย ๆ ประเทศที่ยังไม่รองรับเหตุการณ์แบบนี้นั่นเอง
